فرض کنید برای اولین بار یک کتاب را در دست میگیرید و هیچ گونه آشنایی قبلی با آن نداشتهاید. در واقع شما حروف را میشناسید ولی محتوا و داستان کتاب را نمیدانید. حال برای اولین بار با پشت سر هم خواندن حروف و تشکیل کلمات و جملات، توانستهاید موضوع کلی کتاب را تشخیص دهید و با آن آشنا شوید. اگر همین عملیات را با یک قطعه موسیقی انجام دهید، به اصطلاح شما آن را دشیفر کردهاید. در ادامهی این مقاله به تعریف دقیقتری از دشیفر در موسیقی میپردازیم و اهمیت و کاربرد آن را بررسی میکنیم و مراحل انجام آن را یاد میگیریم.
دشیفر در موسیقی به چه معناست؟
همانطور که پیش تر اشاره شد، دشیفر به معنای اولین مواجهی موزیسین با یک قطعه است. در واقع یک موزیسین با نتها آشناست ولی در اولین مواجهه با قطعه، درکی از آن ندارد. او در ذهن خود نتها را میخواند، سرکلید را بررسی میکند و در نهایت آن را برای اولین بار اجرا میکند. این مهارت برای نوازندگان، آهنگسازان، رهبران ارکستر و مربیان موسیقی ضروری است تا بتوانند موسیقی را به درستی اجرا، درک و آموزش دهند. دشیفر نقش اساسی در درک و تجربه موسیقی ایفا می کند.
انواع دشیفر در موسیقی:
تمرین دشیفر به سه شکل متفاوت میتواند انجام شود:
۱. دشیفر نت های موسیقی: این مهارت شامل توانایی خواندن نت ها در یک سیستم نت نویسی خاص، مانند نت نویسی پنج خطی یا نت نویسی تبلچر است.
۲. دشیفر ریتم و تمپو: این نوع دشیفر شامل توانایی درک و اجرای ریتم و تمپو موسیقی است.
نکاتی کاربردی و مهم برای استفاده از مترونوم
۳. دشیفر دینامیک و بیان: این مهارت شامل توانایی درک و اجرای دینامیک و بیان موسیقی است.
روش های تقویت دشیفر در موسیقی:
روش های مختلفی برای تقویت دشیفر وجود دارد، از جمله:
یادگیری تئوری موسیقی: مطالعه گام ها، آکوردها، هارمونی، کنترپوان، فرم و ساختار موسیقی می تواند به نوازندگان در درک ساختار موسیقی و نحوه دشیفر آن کمک کند.
تجزیه و تحلیل شنیداری: گوش دادن فعال به موسیقی و شناسایی عناصر مختلف موسیقی، مانند نت ها، ریتم، آکوردها، دینامیک و بیان می تواند به نوازندگان در درک نحوه عملکرد موسیقی کمک کند.
ابزارهای دشیفر: ابزارهای مختلفی مانند نرم افزارهای نت نویسی، مترونوم و تیونر میتواند به نوازندگان کمک شایانی میکند.
کاربردهای دشیفر در موسیقی:
دشیفر در بسیاری از زمینه های موسیقی کاربرد دارد. درواقع شما با فعالیت در هر شاخهی موسیقی به یادگیری این مهارت نیاز دارید. این شاخهها عبارتند از:
نواختن موسیقی: نوازندگان از دشیفر برای خواندن نت ها، حفظ ریتم و تمپو و تفسیر موسیقی استفاده می کنند.
آهنگسازی: آهنگسازان از دشیفر برای نوشتن نت ها، انتخاب آکوردها و گام ها و ساختار و فرم موسیقی استفاده می کنند.
رهبری ارکستر: رهبران ارکستر از دشیفر برای هدایت نوازندگان، تفسیر موسیقی و ایجاد تعادل و هماهنگی استفاده می کنند.
آموزش موسیقی: مربیان موسیقی از دشیفر برای آموزش نت خوانی، تئوری موسیقی و پرورش مهارتهای شنیداری استفاده میکنند.
مراحل دشیفر یک قطعه موسیقی:
1. آشنایی با قطعه:
عنوان، آهنگساز و سبک موسیقی: قبل از شروع دشیفر، اطلاعاتی در مورد قطعه مانند عنوان، آهنگساز و سبک موسیقی آن جمع آوری کنید. این اطلاعات به شما کمک می کند تا پیش زمینه ای برای درک قطعه داشته باشید.
گوش دادن به قطعه: به قطعه موسیقی با دقت گوش دهید تا با تمپو، ملودی، ریتم و حس کلی آن آشنا شوید. پیشنهاد میشود به گوش دادن یک اجرا اکتفا نکنید و اجراهای مختلفی از یک قطعه را گوش دهید.
2. تجزیه و تحلیل نت:
تعیین کلید: کلید موسیقی را در ابتدای خطوط حامل پیدا کنید و گام مربوط به آن را تشخیص دهید.
خواندن نت ها: نت های موسیقی را روی حامل نت به دقت بخوانید.
تعیین علامت های میزان: علامت های میزان را در ابتدای حامل نت پیدا کنید و تمپو و متر قطعه را تعیین کنید.
تحلیل ریتم: نت ها را بر اساس ارزش زمانی آنها (چنگ، دولاچنگ…) تجزیه و تحلیل کنید و الگوهای ریتمیک را شناسایی کنید.
تجزیه و تحلیل ملودی: خط ملودی را دنبال کنید و فواصل بین نت ها را تعیین کنید.
تجزیهی آکوردها: اگر قطعه شامل آکورد است، آکوردها را شناسایی کنید و ساختار هارمونیک قطعه را تجزیه و تحلیل کنید.
3. اجرا:
نواختن نت ها: نت ها را با توجه به تجزیه و تحلیل خود از ریتم، ملودی و آکوردها بنوازید.
استفاده از تکنیک های مناسب: تکنیک های قطعه را متناسب با ساز خود اجرا کنید.
توجه به دینامیک و بیان: به دینامیک (بلندی و کوتاهی صدا) و بیان موسیقی توجه کنید و آن را در اجرای خود پیاده کنید.
تمرین و تکرار: قطعه را به طور مکرر تمرین کنید تا به تسلط کامل بر آن برسید.
کلام آخر
با توجه به اهمیت یادگیری مهارت دشیفر، امید است که با استفاده از دورههای مرتبط و کتب آموزش دشیفر بتوانید مهارت خود را در این زمینه افزایش دهید. شما نیز میتوانید تجربیات خود را در مورد دشیفر برای ما بنویسید.
4 پاسخ
ممنون از توجه شما
من خیلی دوست دارم روزی به مرحله ای برسم که بتونم یک قطعه که بار اول میبینم در کوتاه ترین زمان رو کوک با سونوریته عالی اجرا کنم
متاسفانه خیلی باید صبوری به خرج داد 😭
مفید بود 🙏🏼