آه، ای مترونوم، ای دشمن خونیِ ذوق و قریحه! ای اژدهای بی‌رحم! تو با تق و توق‌های بی‌وقفه ات، قلبِ هر هنرمندی را به لرزه درمی‌آوری و روحِ خلاقیت را در کالبدِ موسیقی خفه می‌کنی. گویی با هر ضربه، به من گوشزد می‌کنی که “درست بزن!”، “سرعتت را ثابت نگه دار!”، “احساساتت را کنار بگذار و فقط به نظم فکر کن!”
گویی موسیقی، رقصِ اعداد و ارقام است، نه نغمه‌ای از اعماقِ وجود هنرمند. تو با آن صدای فلزیِ سرد و بی‌روح، گرمایِ احساس را از نت‌ها می‌گیری و موسیقی را به مرده‌ای بی‌جان تبدیل می‌کنی. گویی موسیقی، زبانی برای بیانِ عواطف و احساسات نیست، بلکه معادله‌ای ریاضی است که باید با دقتِ تمام حل شود. اما من، هنرمندِ سرکش، تسلیمِ تو نخواهم شد. من با هر نت و با هر آواز، فریادِ آزادی سر خواهم داد. ای مترونوم، لرزه بر اندامت باد از خشمِ هنرمندی که قفسِ نظمِ تو را خواهد شکست و نغمه‌هایِ آزادی را در جهان طنین‌انداز خواهد کرد!
«از طرف جمعی از هنرجویان موسیقی»
آیا اگر این نامه واقعی بود شما هم جزو نویسندگان آن بودید؟ تا بحال شده که حس کنید از مترونوم بیزار هستید؟ کلافگی، انزجار، خستگی و…احساساتی هستند که احتمالا همه‌ی ما هنگام کار با مترونوم تجربه کرده‌ایم. اما دلیل این احساسات چیست؟ چرا اکثر هنرجوهای موسیقی از مترونوم بیزارند؟ در ادامه‌ی مقاله قرار است دیدگاه جدیدی نسبت به این وسیله کسب کنیم و تجربه‌ی لذت بخش تری هنگام استفاده از آن داشته باشیم.
خرید دوره ی استادیار+ آموزش صحیح استفاده از مترونوم
همانطور که می‌دانیم، موسیقی هنری مبتنی بر نظم است. هر نت، هر سکوت، هر آرشه، هر ضربه، باید در زمان و جایگاه صحیح خود نواخته شود تا نغمه‌ای دلنشین و هماهنگ خلق شود. مترونوم با ارائه ضرب‌آهنگی ثابت، به هنرمند کمک می‌کند تا این نظم را در نواختن خود نهادینه کند. تیک‌تاک‌های آن، مانند گام‌های یک سرباز منظم، به هنرمند یاد می‌دهد که در هر لحظه، در جایگاه درست خود باشد و به وظیفه‌اش عمل کند. این نظم و انضباط، نه تنها به زیبایی و ظرافت موسیقی می‌افزاید، بلکه به هنرمند در تسلط بر ساز و نواختن قطعات پیچیده نیز کمک می‌کند. در واقع بدون داشتن نظم، خلاقیت و احساس ما در تاریکیِ بینظمی، گم خواهد شد.
مترونوم چیست؟
مترونوم ابزاری است که برای تولید ضربات ریتمیک منظم در فواصل زمانی مشخص استفاده می‌شود. این وسیله به نوازندگان و هنرجویان موسیقی کمک می‌کند تا تمپو(سرعت) را در حین تمرین و اجرا حفظ کنند. مترونوم‌ها اشکال مختلفی دارند از جمله مکانیکی، دیجیتال و اپلیکیشن‌های موبایل.
چرا اکثر هنرجوهای موسیقی از مترونوم بیزارند؟
دلایل متعددی وجود دارد که باعث می‌شود هنرجویان احساس خوبی نسبت به تمرین با مترونوم نداشته باشند. این دلایل عبارتند از:
۱. احساس محدودیت
برخی از هنرجویان حس می‌کنند که مترونوم با ریتم ثابت خود یک نظم اجباری را به آنان تحمیل می‌کند و حس آزادی و خلاقیت را از آنان می‌گیرد. اما در واقع خلاقیت یک هنرمند بدون رعایت ریتم دیده نمی‌شود و به گوش نمی‌رسد. مترونوم با ریتم ثابت خود و نظم اجباری‌ای که ایجاد می کند خود می‌تواند موجب بروز خلاقیت هنرمندان شود.
۲. دشواری در تطبیق
تسلط بر مترونوم و نواختن هماهنگ با آن نیازمند تمرین و صبر و حوصله است. هنرجویانی که در مراحل اولیه یادگیری موسیقی هستند ممکن است در تطبیق با سرعت ثابت مترونوم دچار مشکل شوند و این امر می‌تواند باعث سرخوردگی و دلزدگی آنها شود.
۳. تمرکز بر نظم به جای احساس
مترونوم بر نظم و دقت در نواختن نت‌ها تأکید دارد، در حالی که موسیقی در ذات خود هنری احساسی است. برخی از هنرجویان معتقدند که تمرکز بیش از حد بر نظم و انضباط می‌تواند از انتقال احساسات و عواطف در موسیقی بکاهد.
۴. تجربه ناخوشایند در گذشته
ممکن است برخی از هنرجویان در گذشته تجربیات ناخوشایندی با مترونوم داشته باشند، مانند استفاده بیش از حد از آن توسط معلم یا فشار برای نواختن بدون هیچ اشکال و خطایی یا ندانستن نحوه درست استفاده از آن. این تجربیات منفی می‌تواند باعث ایجاد ترس و اضطراب در هنگام استفاده از مترونوم در آینده شود.
۵. عدم درک صحیح از کاربرد مترونوم
برخی از هنرجویان ممکن است درک درستی از کاربرد مترونوم نداشته باشند و آن را صرفاً ابزاری برای سنجش دقت در نواختن نت‌ها تلقی کنند. در حالی که کاربرد اصلی آن به عنوان ابزاری برای تقویت حس ریتم، تسلط بر تمپو و نواختن با ثبات و دقت بیشتر است. در ویدیوی زیر یاد میگیریم برای تمرین یک قطعه جدید با مترونوم چگونه باید عمل کنیم.
برشی از ویدیوی آموزشی کار با مترونوم در دوره‌ی استادیار
نحوه عملکرد مترونوم
مترونوم‌ها با تنظیم دو پارامتر اصلی کار می‌کنند:
- تمپو: سرعت ضربات در دقیقه (BPM) را مشخص می‌کند.
- متر: الگوی ضربات را تعیین می‌کند، مانند 4/4، 3/4 و غیره.
هنگامی که تمپو و متر تنظیم می‌شوند، مترونوم در فواصل زمانی مشخص، ضربات را به صورت شنیداری یا تصویری تولید می‌کند.
کاربردهای مترونوم
مترونوم در طیف وسیعی از موقعیت‌های موسیقی کاربرد دارد، از جمله:
- تمرین: نوازندگان از مترونوم برای حفظ تمپو ثابت در حین تمرین قطعات موسیقی استفاده می‌کنند. این امر به آنها کمک می‌کند تا سرعت خود را در طول تمرینات حفظ کرده و از تند شدن یا کند شدن جلوگیری کنند.
- همنوازی: در همنوازی افراد برای نواختن هماهنگ با یکدیگر، باید در تمرینات شخصی خود و حتی در تمرینات گروهی از مترونوم استفاده کنند تا بتوانند با تمپوی یکسان، قطعه را بنوازند.
- ضبط در استودیو: برای ضبط قطعات در استودیو، چه نوازندگان آماتور و چه نوازندگان حرفه‌ای باید از مترونوم استفاده کنند. چه که فرایند ضبط، عملی بسیار دقیق است و بدون استفاده از مترونوم ممکن نیست.
نکاتی برای استفاده از مترونوم
در ادامه نکاتی برای تمرین موثرتر با مترونوم آورده شده است. با رعایت این نکات کار کردن با مترونوم برای شما آسان تر شده و کیفیت تمرین‌هایتان افزایش می‌یابد.
۱. از سرعت آهسته شروع کنید
هنگامی که برای اولین بار از مترونوم استفاده می‌کنید، مهم است که از سرعت آهسته شروع کنید. سرعت را روی تمپویی تنظیم کنید که بتوانید به راحتی با آن بنوازید و به تدریج سرعت را افزایش دهید.
۲. روی یک نت یا عبارت تمرکز کنید
به جای اینکه سعی کنید کل قطعه را با مترونوم بنوازید، روی یک نت یا عبارت خاص تمرکز کنید. این به شما کمک می‌کند تا حس ریتم خود را در آن بخش خاص تقویت کنید.
۳. به صدای مترونوم گوش دهید
هنگام نواختن، به صدای مترونوم توجه کنید. اگر از ضرب‌ها جلو می‌افتید یا عقب می‌مانید، سرعت را تنظیم کنید تا با مترونوم هماهنگ شوید.
۴. از مترونوم برای تمرین با افراد دیگر استفاده کنید:
مترونوم می‌تواند ابزاری مفید برای تمرین با سایر نوازندگان باشد. این به شما کمک می‌کند تا با یکدیگر هماهنگ بمانید و در تمپوی ثابتی بنوازید.
۵. خلاق باشید:
از مترونوم به روش‌های مختلف و خلاقانه استفاده کنید. برای مثال، می‌توانید از آن برای نواختن گام‌ها، آکوردها یا بداهه‌نوازی استفاده کنید.
نکته‌ای جالب و کمتر شنیده شده در مورد مترونوم:
مترونوم نه تنها برای حفظ تمپو، بلکه برای خلاقیت موسیقی نیز می‌تواند مفید باشد!
در حالی که مترونوم به طور سنتی به عنوان ابزاری برای حفظ تمپو ثابت در حین تمرین و اجرا شناخته می‌شود، کاربردهای خلاقانه دیگری نیز برای آن وجود دارد. برخی از آهنگسازان و نوازندگان از مترونوم برای ایجاد ایده‌های ریتمیک جدید و کاوش در الگوهای زمانی غیرمعمول استفاده می‌کنند. تنظیم مترونوم بر روی تمپوهای مختلف و مترهای نامنظم می‌تواند به نوازندگان در کشف ریتم‌های جدید و هیجان‌انگیز و خلق موسیقی با بافت‌های ریتمیک منحصر به فرد کمک کند.
به عنوان مثال:
استیو رایچ، آهنگساز مینیمالیست آمریکایی، از مترونوم برای ایجاد الگوهای ریتمیک پیچیده و تکرارشونده در آثار خود استفاده می‌کرد.
پیتر گابریل، خواننده و آهنگساز انگلیسی، از مترونوم برای ایجاد حس تعلیق و تنش در برخی از آهنگ‌های خود استفاده می‌کرد.
علاوه بر این، برخی از نوازندگان از مترونوم برای تقویت مهارت‌های بداهه‌نوازی خود استفاده می‌کنند. تمرین بداهه‌نوازی با مترونوم می‌تواند به نوازندگان در حفظ حس تمپو و ریتم در حین خلق موسیقی خود به طور لحظه‌ای کمک کند. در نهایت، مترونوم می‌تواند ابزاری مفید برای آهنگسازان در مرحله اولیه آهنگسازی باشد. با استفاده از مترونوم برای ایجاد یک چارچوب ریتمیک، آهنگسازان می‌توانند شروع به ساختن ملودی‌ها و هارمونی‌ها در اطراف آن چارچوب کنند.
پیشنهاد می‌کنم اگر تا به حال در تمرینات خود از مترونوم استفاده نمی کردید، با ثبت نام در دوره‌ی استادیار و یادگرفتن نحوه صحیح کار با مترونوم، استفاده از این وسیله‌ی کاربردی را شروع کنید. همانطور که در مقاله بالا متوجه شدید، این ابزار فراتر از یک وسیله‌ی ساده برای حفظ تمپو است. با کمی ابتکار، مترونوم می‌تواند به منبع الهام و ابزاری برای خلق موسیقی‌های نو و هیجان‌انگیز تبدیل شود. شما نیز تجربه‌ی خود را برای استفاده از مترونوم برایمان بنویسید.
8 پاسخ
🌿آه ای مترونوم 🤦🏽♀️😄
تو هم جزو نویسندگان اون نامه بودی؟😁
اگر یه روز بتونم درست با مترونم کار کنم جشن میگیرم 😑😂
پیشنهاد ما به تو، دیدن دوره ی کار با مترونوم استادیار هست 😁
مترونوم برای بالابردن پله ای سرعت هم کاربرد دارد
دقیقا👌
شکنجه گره دیگه 😁😁
👏👏