ریتم نبض موسیقی است و به ملودی نظم و انسجام می‌بخشد. ریتم، زبان مشترک موسیقی با انسان است، زبانی که از هر قوم و نژادی عبور می‌کند و در اعماق وجود آدمی نفوذ می‌کند و مخاطب را به دست زدن یا رقصیدن دعوت می کند. در نتیجه رعایت کردن ریتم یکی از اصلی‌ترین عناصر برای پیشرفت یک هنرجو در موسیقی است. در این مقاله ۱۵ راهکار عملی برای تقویت ریتم در موسیقی آورده شده است. استفاده این راهکارها برای همه‌ی هنرجوهای موسیقی در هر سطحی مناسب و کارآمد است.
راهکارهای تقویت ریتم عبارتند از:
۱. استفاده از مترونوم
یکی از مهمترین ابزار ها برای تقویت ریتم در نوازندگی مترونوم است. این وسیله با نگه داشتن تمپو کمک می‌کند بتوانیم ریتم قطعات را دقیق‌تر اجرا کنیم. متاسفانه اکثر هنرجوهای موسیقی از تمرین با مترونوم بیزارند.
اما چگونه می‌توان با مترونوم آشتی کرد؟
۲. دست زدن یا پا زدن
قبل از نواختن ساز، با دست زدن یا پا زدن ریتم قطعه را تمرین کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا ریتم قطعه برای شما درونی شود و هنگام تمرین، از مترونوم جلو یا عقب نیفتید.
۳. خواندن قطعه با آواز
قبل از تمرین قطعه با ساز، پیشنهاد می‌شود یک دور قطعه را با آواز(هرچند ناکوک) برای خودتان بخوانید. این تمرین به شما کمک می‌کند تا درک بهتر و جامع‌تری از ریتم قطعه بدست آورید و ارتباط قوی تری با موسیقی برقرار کنید.
۴. ثبت نام در استادیار
دوره‌ی استادیار که با هدف افزایش مهارت‌های یک هنرجوی موسیقی طراحی شده است، می‌تواند گزینه‌ی مناسبی برای یادگیری اصول ریتم خوانی باشد. در این دوره علاوه بر آموزش ریتم خوانی، هنرجویان با نحوه‌ی صحیح کار با مترونوم نیز آشنا می‌شوند.
۵. تمرین قطعه با سازهای کوبه‌ای
نواختن قطعه همراه با یک ساز کوبه‌ای مثل تنبک، درام، دف، کاخن و… کمک می‌کند بتوانید ریتم را در طول قطعه حفظ کنید. در واقع وجود این سازها مانند یک مترونوم عمل می‌کند. تمپو را ثابت نگه می‌دارد و موجب می‌شود از ریتم خارج نشوید.
۶. گوش دادن به موسیقی‌هایی با ریتم پیچیده
به موسیقی‌هایی با ریتم‌های مختلف و پیچیده گوش دهید و سعی کنید الگوهای ریتمیک آن را دنبال کنید. خصوصا گوش دادن موسیقی‌هایی با ریتم لنگ می‌تواند در این زمینه بسیار موثر باشد.
۷. شناسایی و شمارش ضرب‌ها
در حین گوش دادن به موسیقی، ضرب‌ها را بشمارید و سعی کنید الگوهای ریتمیک را شناسایی کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا درک عمیق‌تری از ساختار ریتمیک موسیقی پیدا کنید. اگر از انجام دادن این کار به راحتی بر می‌آیید، نوشتن دیکته ی ریتم را تمرین کنید. بدین صورت که چند میزان از یک قطعه را پخش کنید و الگوهای ریتمیک آن را میزان به میزان یادداشت کنید.
۸. استفاده از فلش کارت های ریتم
فلش کارت‌هایی با ریتم‌های مختلف بسازید و از آنها برای تمرین ریتم استفاده کنید. فلش کارت‌ها روشی سرگرم‌کننده و بصری برای یادگیری ریتم هستند. همچنین در آموزش ریتم به کودکان می‌توانند بسیار مفید واقع شوند.
۹. ضبط تمرین
قطعه خود را در حال نواختن یا خواندن ضبط کنید و گوش دهید. سعی کنید اشتباهات و نقاط ضعف خود را پیدا کنید و در جهت رفع آن تلاش کنید. ضبط کردن به شما کمک می‌کند تا نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنید و بر آنها تمرکز کنید.
۱۰. تقسیم بندی قطعه به بخش‌های کوچک
تقسیم قطعات به بخش‌های کوچک‌تر به شما کمک می‌کند تا بتوانید روی هر بخش به طور جداگانه تمرکز کرده و تسلط پیدا کنید. همچنین این کار تمرین قطعه را برای شما راحتتر و اهداف را قابل دستیابی می‌کند.
راهکارهایی برای داشتن تمرینی موثرتر
۱۱. خلق ریتم
در یک برگه‌ی نت یک میزان نما برای خود مشخص کنید و سعی کنید حداقل ۱۰ میزان با فیگورهای ریتمیک متفاوت در آن بنویسد. این تمرین علاوه بر ریتم، به خلاقیت شما نیز کمک می‌کند.
۱۲. داشتن صبر
مثل هر عمل دیگر، تقویت ریتم نیز مستلزم صبوری است. صبور باشید و به تمرین ادامه دهید. پیشرفت در موسیقی نیازمند تعهد و پشتکار است.
۱۳. توجه به حالت های بدن
اگر احساس خستگی یا ناامیدی می‌کنید، استراحت کنید. مهم است که به بدن خود گوش دهید و از تمرین بیش از حد خودداری کنید. چه که دردهای جسمانی می‌توانند تاثیرات بسزایی در حفظ ریتم داشته باشند.
۱۴. استفاده از اپلیکیشن‌های تقویت ریتم
امروزه اپلیکیشن‌های زیادی برای تقویت ریتم وجود دارند که می‌توانند کمک زیادی برای یادگیری ریتم به ما بکند. یکی از بهترین آنها اپلیکیشن Complete Rhythm Trainer است. از مزایای تمرین با اپلیکیشن این است که بواسطه‌ی نصب روی تلفن همراه، همیشه در دسترس هستند و در تایم‌های فراغت خود می‌توانیم از آنها استفاده کنیم.
۱۵. تعیین اهداف واقع بینانه
برای خود اهداف واقع‌بینانه تعیین کنید و به تدریج آنها را ارتقا دهید. تعیین اهداف کوچک و قابل دسترس به شما کمک می‌کند تا انگیزه خود را حفظ کنید و در طول مسیر دلسرد نشوید.
کلام آخر
در این مقاله به اهمیت ریتم در موسیقی پی بردیم و راهکارهایی برای تقویت آن آموختیم. امیدواریم با استفاده از این راهکارها کیفیت تمرینات خود را به طور چشمگیری بالا ببرید. شما از چه راهکارهایی برای تقویت ریتم استفاده می‌کنید؟ در بخش نظرات بنویسید تا سایر موزیسین ها از علم و خلاقیت شما نیز استفاده کنند.
6 پاسخ
توصیه ها عالی بودند و قبلا چند تا از این راهکارها رو امتحان کرده بودم.
چقدر عالی😍
همه راهکار های پیشنهدی عالی و بی نقص،ولی مترونوم ی چیزه دیگس،
درسته که مترونوم از اساسی ترین راهکارهاست، ولی همه ی راهکارها مکمل یکدیگر هستند.😁
چه قدر آیتم گوش دادن به ریتم پیچیده واسم جالب بود و انتخاب موزیک و صدای ساکسفون بود اگه اشتباه نکنم عالی عالی
آٰره واقعا گوش دادن به این نوع موسیقی‌ها جذابه ولی متاسفانه خیلی کم سراغشون میریم